Motocykle z automatyczną skrzynią biegów 2022. Wady, zalety automatu. CVT czy DCT?

Automat czy manual? O ile w samochodach skrzynie automatyczne cieszą się dużą popularnością, tak w motocyklach spotyka się je raczej rzadko. Dostępne na rynku od wielu już lat nadal są czymś unikatowym. Dlaczego nie zyskały większej popularności? Jakie są ich plusy i minusy?

Na samym wstępie pragniemy zaznaczyć, że artykuł ten nie służy zgłębianiu zasad działania przeniesienia napędu czy rozróżnienia technicznego pracy różnych układów. W niniejszej publikacji chcemy się przyjrzeć tym rozwiązaniom jedynie od strony użytkownika.

Automatyczne skrzynie biegów w motocyklach i skuterach

Bez rozdrabniania się na różne wariacje typu automatyczne sprzęgło Rekluse w motocyklach MV Augusta, czy yamahowskie systemy typu YCC-S, możemy tak naprawdę wyróżnić dwie, prawdziwe, automatyczne systemy przenoszenia napędu stosowane w jednośladach. A są to: skrzynia bezstopniowa CVT (Continuosly Variable Transmission – zmienne przenoszenie napędu) i propagowana przez Hondę dwusprzęgłowa skrzynia DCT (Dual Clutch Transmission). Dla purystów – tak, skrzynia dwusprzęgłowa to skrzynia mechaniczna, sterowana automatycznie, a nie w pełni automatyczna. Jednak na potrzeby Czytelnika tak ją będziemy nazywać, bo tak się to przyjęło.

Skrzynię CVT, znaną dobrze ze skuterów grupy Piaggio, w motocyklu Aprilia zastosowała po raz pierwszy w modelu Mana 850 z 2007 roku. Honda natomiast swojego automata DCT wypuściła 3 lata później, czyli w roku 2010 i jako pierwsze to rozwiązanie trafiło do turystycznej VFR 1200 F. W roku 2012 wprowadziła je natomiast do serii NC700 (NC700D Integra). W tej chwili to rozwiązanie możemy znaleźć także w turystycznym Goldwingu czy Africe Twin 1100.

Zarówno CVT jak i DCT mogą umożliwiać w pełni automatyczną zmianę biegów (bez ingerencji kierowcy), ale także zmianę manualną za pomocą przycisków. Dzięki temu, w zależności od potrzeb, możemy zdecydować czy chcemy oddać się w ręce automatyki, czy jednak zrobić to po swojemu.

Automatyczne skrzynie biegów w motocyklach – wady i zalety

Automaty w motocyklach mają swoich zwolenników i przeciwników. Niektórzy uważają, że skrzynie automatyczne odbierają przyjemność z jazdy i mają swoje wyraźne ograniczenia (np. nie pozwalają strzelić ze sprzęgła). Jednak to, co na pierwszy rzut oka może nie pasować wielu tradycjonalistom, dla innych może okazać się w praktyce całkiem przydatne. Jakie są więc wady i zalety automatycznych skrzyń biegów stosowanych w motocyklach?

Zalety automatycznych skrzyń biegów w motocyklach:

• Łatwość obsługi – przy takim rozwiązaniu nie musimy martwić się poprawnością zmiany biegów czy międzygazem. Automatyczna skrzynia biegów zrobi wszystko za nas. Jest to duże ułatwienie, zwłaszcza dla początkujących motocyklistów,
• Wygoda jazdy w mieście – poruszając się w miejskiej dżungli automat zabiera nam konieczność ciągłego wachlowania biegami i jazdy na pół sprzęgle
• Pozwala skupić się lepiej na drodze – zmiana biegów jest to jedna z czynności, który zabiera w pewnym stopniu naszą uwagę od tego co dzieje się na drodze (oczywiście po latach jazdy już nie, bo robiona jest zupełnie podświadomie, automatycznie…). Automatyczna skrzynia biegów pozwala skupić się jedynie na operowaniu gazem i hamulcem, co szczególnie dla początkujących motocyklistów jest po prostu bezcenne.
• Eliminacja bólu ręki – operowanie sprzęgłem boli. Szczególnie jeśli nasza dźwignia, lub system sprzęgłowy, nie jest wspomagany i trzeba użyć dużo siły do wciśnięcia sprzęgła.
• Wyczucie sprzęgła – a co to takiego? A komu to potrzebne? Mając automat nie zrobimy konia, nie nasz pojazd nie wyrwie nam niekontrolowanie spod tyłka tylko dlatego, że nie czujemy kiedy łapie/puszcza sprzęgło.

  Wady automatycznych skrzyń biegów w motocyklach:

• Brak pełnej kontroli nad tym, w którym momencie motocykl zmieni bieg – co by nie było, jest to tylko system, który nie zawsze potrafi przeanalizować szczegółowo sytuację, w której się znajdujemy. To sprawia, że czasem motocykl może zmienić bieg na wyższy w momencie, w którym wcale tego nie chcemy i w którym się tego nie spodziewamy
• Większa masa motocykla – bardziej złożony system oczywiście dodaje kilogramów do całej konstrukcji
• Wyższa cena przy zakupie
• Potencjalnie większa awaryjność i droższe koszty naprawy (szczególnie dwusprzęgłowej skrzyni DCT).

Motocykle automatem – modele, przegląd

A jakie dostępne na rynku mamy w tym momencie motocykle, do których obsługi nie trzeba wciskać sprzęgła i wachlować biegami?

Modele z DCT to oczywiście tylko Hondy. Wspomnieliśmy już wcześniej o Hondzie Goldwing oraz CRF 1100 Africa Twin. Obecnie w system dwusprzęgłowy wyposażona jest również oferta motocykli Hondy na 2022 rok. Jak na przykład nowość Honda NT 1100, Honda CMX 1100 Rebel, skuter X-ADV oraz Forza 750. W latach wcześniejszych skrzynię DCT miały również VFR-y 1200 – zarówno w wersji F jak i X (Crosstourer). Do tego skuter NC 700D Integra oraz motocykl NC 700 S DCT, NC 700 X DCT, a następnie NC 750 X/S.

Przeniesienie napędu na zasadach CVT w motocyklach jest niezwykle rzadko spotykane. Posiadała je wspomniana Aprilia NA 850 Mana, a także kolejna Honda – DN01, której skrzynia otrzymała specjalną nazwę HFT (Human Friendly Transmision). Romet też stworzył konstrukcję motocykla z CVT w modelu R125 CVT. Ale ogólnie rzecz ujmując bezstopniowa przekładnia trafia przede wszystkim do skuterów oraz quadów, w motocyklach będąc czymś niespotykanym i niezwykłym.

A wy mieliście już okazje jechać automatem? Jakie są wasze wrażenia?