Czasem czynności w jednym obszarze przynoszą nieoczekiwane rezultaty w innym. Tak jest w przypadku niedawnych działań Najwyższej Izby Kontroli, która przyjrzała się poczynaniom Głównego Urzędu Miar oraz urzędów okręgowych. Okazało się, że duża część przyrządów pomiarowych, używanych przez policję i CANARD, nie posiada właściwej legalizacji. Z tego powodu część mandatów wystawionych na odcinkowych pomiarach prędkości oraz tych za nie utrzymywanie właściwego odstępu od innych pojazdów może nie mieć mocy prawnej.
Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła, na ile działalność krajowej administracji miar, a więc warszawskiego Głównego Urzędu Miar oraz urzędów okręgowych, pokrywa się z istniejącymi przepisami – prawie o miarach oraz ustawie o towarach paczkowanych. Spośród wielu skontrolowanych wątków i branż, szczególnie interesujący dla tysięcy polskich kierowców jest ten o niewłaściwej legalizacji niektórych urządzeń, na podstawie wskazań których wystawiane są mandaty karne.
Prędkość…
W raporcie NIK, który ukazał się na początku listopada 2024 roku, wskazano m.in. na niewłaściwy proces legalizacji urządzeń pracujących na odcinkowych pomiarach prędkości. Zgodnie z rozporządzeniem, w czasie legalizacji należało wykonać co najmniej 10 pomiarów w obu kierunkach dla pojazdów jadących z różnymi prędkościami i sprawdzić, czy wartości błędów nie przekraczają dopuszczalnego zakresu dla danego urządzenia. Nieprawidłowości w formie niedostatecznej liczby lub niewłaściwie wykonanych pomiarów kontrolnych stwierdzono na sześciu działających w Polsce odcinkach z OPP:
- DW 871, Stalowa Wola-Jamnica
- DK 9, Kolbuszowa-Kolbuszowa Górna
- DK 94, Tarnów-Ładna
- DK 19, Krościenko Wyżne-Iskrzynia
- DK 93, Świnoujście, tunel pod Świną
- trasa S7, tunel Naprawa-Skomielna Biała
Autorzy raportu wskazują, że tylko na ostatnim z wymienionych odcinków, w tunelu na S7, w okresie od listopada 2022 do końca września 2023 roku zarejestrowano ponad 24 tys. przypadków przekroczenia prędkości. Na kierowców nałożono tam niemal 5 tys. mandatów, na łączną kwotę ponad 1,4 mln zł.
… i odległość
Kontrolerzy NIK zwrócili także uwagę na sposób przeprowadzania kontroli odstępu między pojazdami na ekspresówkach i autostradach. Choć przepisy dotyczące tych wykroczeń funkcjonują u nas już od ponad dwóch lat, to do tej pory urządzenia używane przez służby do pomiarów odległości nie były objęte właściwym nadzorem urzędowym. Inaczej mówiąc, ich wskazania nie powinny być podstawą do nakładania mandatów karnych. Przykładowo, policja w czasie kontroli odstępu często korzysta z mobilnych urządzeń do kontroli prędkości. Mają one co prawda funkcję pomiaru odległości od danego pojazdu, ale ich legalizacja obejmuje tylko funkcję główną. Tutaj też liczba wystawionych już mandatów idzie w tysiące.
Możliwe konsekwencje
Ustalenie NIK są oczywiście kolejną porcją paliwa dla pojedynczych kierowców walczących w sądach, a także organizacji i kancelarii szerzej zajmujących się kwestiami anulowania mandatów. Zresztą i bez najnowszego raportu NIK część prawników kwestionowała ogólną legalność mandatów wystawionych na podstawie wskazań odcinkowych pomiarów prędkości.
Zdjęcie tytułowe: CANARD
