Radzieckie boksery kojarzymy przede wszystkim z ciężkimi, surowymi motocyklami wojskowymi. Mające rodowód w konstrukcjach niemieckich, przez dziesięciolecia były udoskonalane, dopracowywane, jednak próżno szukać w nich rewolucyjnych zmian. Miało być możliwie prosto, aby wszelkie usterki można było szybko naprawić w warunkach bojowych lub przydomowej szopie.
Ukraiński chopper, który nie podbił rynku – historia modelu KMZ-8.157-022
Pewnym odstępstwem od tej reguły jest właśnie M-53. Konstruktorzy zdecydowali się na zmniejszenie pojemności. Miał to być w miarę tani, popularny środek transportu, który można by wykorzystać do turystyki. Półlitrowy bokser generował dwadzieścia osiem koni mocy. Motocykl wyposażono w głębokie błotniki, zbiornik paliwa w kształcie kropli wody, a także dwuosobową kanapę. Zgodnie z potrzebami radzieckiego rynku do eM-ki można było przyłączyć wózek boczny. Zawieszenie, nie porażało nowoczesnymi, wyszukanymi rozwiązaniami, jednak miało przede wszystkim być praktyczne. Miało pozwolić poruszać się motocyklowi w trudnym terenie, po wiejskich wyboistych dróżkach, po kiepskiej jakości asfaltówkach. Silnik osadzono w spawanej podwójnej ramie kołyskowej. Pokaźną masę rekompensowała w pewnym stopniu wytrzymałość. Początkowo motocykl miał być w możliwie dużym stopniu zunifikowany z popularnym M-72. Miało to na celu obniżenie kosztów produkcji oraz ułatwienie eksploatacji i serwisowania. Trzeba przyznać, że M-53 w ostatecznym kształcie był pojazdem o ładnej, zwartej konstrukcji, wpisującym się w obowiązujące wówczas trendy.
Owoc współpracy
Nad pięćsetką pracowali inżynierowie z dwóch wiodących radzieckich zakładów produkujących motocykle. Nad deskami kreślarskimi pochylali się pracownicy z Irbitu (IMZ) oraz Kijowa (KMZ). Do prac przystąpiono na początku lat 50. XX wieku. Z czasem postanowiono, że IMZ będzie rozwijać projekt w oparciu o elementy pochodzące z M-72. Kijowscy konstruktorzy mieli stworzyć zupełnie nową maszynę. W efekcie powstały dwie różne konstrukcje. M-52 z Irbitu bardzo przypominał protoplastę, choć oczywiście w celu montażu mniejszego silnika należało przekonstruować ramę.
Model był produkowany w latach 1957 – 1959. Zbudowano łącznie około 680 sztuk, przy czym około dwieście egzemplarzy przebudowano na potrzeby sportu motocyklowego. Na decyzji o wycofaniu maszyny z wielkoseryjnej produkcji zaważyły prawdopodobnie potrzeby wojska i gospodarki. Oczekiwania prywatnych odbiorców, którzy chętnie sięgnęliby po lżejszą i tańszą pięćsetkę nie były ważne. Również M-53 przegrał tę walkę.
Kijowska pięćsetka
Półlitrowy silnik był gotowy w 1955 roku. Jednostka generowała 29 KM przy 5 500 obrotów na minutę. Pomimo zewnętrznych podobieństw, był to innych silnik, niż ten zamontowany w M-52. W kolejnych latach udało się zbudować kilka egzemplarzy M-53, które miały posłużyć do testów i zweryfikowania zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych. Wszelkie prace przerwano w drugiej połowie lat 50. XX wieku. Związek Radziecki nie dojrzał jeszcze do produkcji pięćsetek na rynek cywilny. Ważniejsze było, aby motocykle były dostosowane do wymogów armii. A ta potrzebowała wszędołazów z wózkami bocznymi, do których można przyłączyć karabin maszynowy lub rusznicę przeciwpancerną.
9 nietypowych motocykli wojskowych, o istnieniu których prawdopodobnie nie mieliście pojęcia…
Dane techniczne
Silnik: czterosuwowy, dwucylindrowy
Pojemność skokowa: 496 cm3
Moc maksymalna: 29 KM
Długość: 2 420 mm
Szerokość: 760 mm
Wysokość: 1 100 mm
Waga motocykla: 165 na sucho
Zużycie paliwa: 5 l/100 km
Prędkość maksymalna: ok 100 km/h
Pojemność zbiornika paliwa: 18 l
