W tej chwili przyjęcie mandatu za wykroczenie oznacza jego uprawomocnienie i, poza nielicznymi przypadkami, praktyczne zamknięcie drogi do ewentualnego odwołania się. Na skutek interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich rząd zamierza zmienić przepisy w tej sprawie. Przyczyniła się do tego sprawa używania przez warszawskich policjantów mierników prędkości bez aktualnego świadectwa legalizacji.
Przyjąłeś, po sprawie – tak mniej więcej wygląda teraz sytuacja z mandatami. Od przyjętego, a więc prawomocnego mandatu można się obecnie odwołać tylko w kilku przypadkach. Te okoliczności to m.in. działanie pod wpływem choroby psychicznej czy upośledzenia umysłowego, w realiach wyższej konieczności (np. wioząc do szpitala kogoś w stanie zagrożenia życia) albo wtedy, gdy omyłkowo otrzymaliśmy mandat za czyn, który nie jest wykroczeniem.
Od przyjętego mandatu można się odwołać w terminie do 7 dni w sądzie właściwym dla miejsca nałożenia kary. W piśmie należy szczegółowo opisać okoliczności, które naszym zdaniem powinny spowodować cofnięcie mandatu.
Zmiany przepisów w Czechach w 2024 roku. Większa prędkość na autostradach i wyższe mandaty
Nowe okoliczności
Lista tych okoliczności ma być teraz rozszerzona o dwie kolejne pozycje. Jest tak na skutek interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie laserowych mierników prędkości należących do drogówki z powiatu warszawskiego zachodniego. Okazało się, że urządzenia te w okresie od lutego 2021 do września 2022 roku nie miały ważnego świadectwa legalizacji, a mimo to były użytkowane.
Na podstawie ich wskazań wystawiono 75 mandatów. Mimo że odbyło się to z poważnym naruszeniem prawa, przy dotychczasowej konstrukcji przepisów ukarani kierowcy nie mieli możliwości odwołania się od już przyjętych mandatów. W odpowiedzi Ministerstwa Sprawiedliwości na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich czytamy:
Zasadnym wydaje się ujęcie w treści art. 101 k.p.s.w. dwóch przesłanek uchylenia prawomocnego mandatu karnego, postulowanych w wystąpieniu Pana Rzecznika, poprzez uzupełnienie treści § 1b tego przepisu o dodatkowe przesłanki odnoszące się do sytuacji, gdy „w związku z jego nałożeniem dopuszczono się czynu zabronionego, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść prawomocnego mandatu karnego” oraz sytuację „gdy po jego uprawomocnieniu ujawnią się nowe fakty lub dowody wskazujące na to, że ukarany nie popełnił czynu”.