Iż Lider – szybki i nowoczesny radziecki motocykl eskortowy z silnikiem Wankla [historia, dane techniczne, opis]

Prace nad Liderem rozpoczęły się w drugiej połowie lat 80. ubiegłego wieku. Wraz z Wegą miały stanowić propozycje nowoczesnych jednośladów dla służb drogowych oraz pododdziałów eskortowych.

Obrotowy tłok

Silniki Wankla były przez długi czas w centrum zainteresowania radzieckich inżynierów. Zarówno tych pracujących nad jednostkami napędowymi motocykli, jak i samochodów. Dlatego też nie dziwi fakt wykorzystania w konstrukcji Lidera silnika opracowanego w zakładach AwtoWAZ w Togliatti. W tym nadwołżańskim mieście do tej pory powstają znane i u nas Łady. Również wskaźniki i liczniki Lidera miały samochodowe pochodzenie.

Chłodzona cieczą jednostka RD-601 miała pojemność skokową 613 cm³. Uzyskano z niej 52 KM, przy 6 000 obr/min oraz 51 Nm maksymalnego momentu obrotowego, przy 3 500 obr/min, a prototyp zdołał osiągnąć prędkość 195 km/h. Była ona w dużym stopniu zunifikowana z silnikami montowanymi wówczas w samochodach dla służb specjalnych.

Napęd był przenoszony za pomocą wału kardana. Motocykl w porównaniu do innych radzieckich jednośladów tamtego okresu odznaczał się znacząco lepszą dynamiką. Zapewne fakt ten zdecydował o zastosowaniu wyłącznie hamulców tarczowych, przy czym z przodu zamontowano dwie tarcze. Masa całkowita pojazdu wynosiła 145 kilogramów.

Walka o jak najlepsze osiągi

Nowy motocykl nie powstał z inicjatywy inżynierów zatrudnionych w Iżewskiej fabryce, a był odpowiedzią na zamówienie państwowe.

Władze zakładały, że motocykl zostanie wyprodukowany w niewielkiej liczbie, z przeznaczeniem dla służb konwojowych i patrolowych. Myśli twórców wybiegały jednak poza te ograniczenia. Dlatego też starali się opracować konstrukcję pod każdym względem nowoczesną, aby w przyszłości mogła konkurować na rynkach zagranicznych i walczyć o zamówienia od innych państw.

Moc silnika nie była duża, dlatego też lepsze osiągi chciano uzyskać poprzez dopracowanie sylwetki. Jej kształt i aerodynamika nie odstają od ówczesnych światowych trendów. Zapewniała ona kierowcy dobrą osłonę przed czynnikami atmosferycznymi, deszczem, błotem, wiatrem.

Tył motocykla był podnoszony. Pod osłonami miało prawdopodobnie mieścić się wyposażenie techniczne, jak na przykład radiostacja.

Skończyło się na prototypach

Wiadomo, że powstały co najmniej dwa Iż-e Lider. Jeden z nich znajduje się w moskiewskim Muzeum Techniki im. Wadima Zadorożnego.

Drugi egzemplarz prototypowy, wyposażony w silnik Dniepra, jest zdekompletowany, w tragicznym stanie. Niektóre źródła wskazują, że miał być on alternatywą, w przypadku niepowodzenia rozwoju RD-601. Lider z silnikiem typu bokser byłby jednak mało perspektywicznym rozwiązaniem, nie zapewniającym osiągów na odpowiednim poziomie.

Podobnie, jak w przypadku innych radzieckich konstrukcji przełomu lat 80. i 90. XX wieku, los Lidera został przesądzony wraz z upadkiem ZSRR. Konające imperium nie miało środków na dalszy rozwój tego typu pojazdów.