Jazda samochodem osobowym to obecnie bardzo powszechna czynność, praktykowana przez większość dorosłych osób. Korzystanie z pojazdu mechanicznego nie zawsze musi wiązać się jednak ze znajomością wszystkich jego części i podzespołów. Do uzyskania dokumentu prawa jazdy potrzeba w tym zakresie jedynie wiedzy odnośnie oznaczeń płynów eksploatacyjnych, co nie jest zbytnio skomplikowane do przyswojenia.
Mimo wszystko, warto choć w najmniejszym stopniu poznać zasadę działania układu napędowego, hamulcowego i kierowniczego naszych samochodów. Dzięki zgłębieniu tej wiedzy, w razie jakiejkolwiek awarii, osoba prowadząca pojazd szybciej znajdzie jej przyczynę i będzie wiedziała, jak zachować się w danej sytuacji. Znajomość budowy poszczególnych układów w samochodzie daje również do zrozumienia, jak ważne jest robienie regularnych przeglądów jednostek oraz uświadamia kierowcom, że lepiej zapobiegać niż leczyć.
Działanie silnika spalinowego w samochodzie
Silnik spalinowy działa na zasadzie konwersji energii chemicznej w mechaniczną. W prostym tłumaczeniu można powiedzieć, że to spalanie paliwa ma wpływ na ruch kół. Cały proces jest jednak dużo bardziej skomplikowany, a wszystko zaczyna się w cylindrach. Spalinowa jednostka napędowa działa przeważnie na zasadzie obiegu Otto, będącego odwracalnym obiegiem termodynamicznym, składającym się z czterech cykli:
- Suw ssania – na skutek wciągnięcia mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindra przez zawór, tłok przemieszcza się do skrajnego, dolnego położenia. Po osiągnięciu tego celu, zawór ssący zamyka się;
- Suw sprężania – tłok poprzez swoje przemieszczanie się w górę, spręża mieszankę. Do układu zostaje podana iskra;
- Suw pracy – zapłon powoduje, że tłok zostaje odepchnięty na skutek szybkiego rozprężenia gazu. Tym sposobem generowana jest energia mechaniczna, przenoszona na wał korbowy;
- Suw wydechu – następuje otwarcie zaworu wydechowego, którym ulatniają się spaliny, a cały cykl rozpoczyna się od nowa.
Przekazanie energii mechanicznej z tłoka na pozostałe elementy układu odbywa się z ok. 40% sprawnością. Zaletą silników z obiegiem Otta jest natomiast niska awaryjność.
Napęd samochodu osobowego
Energia z wału korbowego przekazywana jest na sprzęgło, skrzynię biegów, most oraz w końcu wał napędowy bądź półosie. To właśnie one są ostatnim elementem przekazującym napęd generowany w silniku na koła. Są szczególnie narażone na różnego rodzaju awarie, a to ze względu na ich wymagane położenie. Dlatego też, przegląd i regeneracja wałów to niezbędne czynności, jakie każdy kierowca powinien wykonywać w swoich samochodach regularnie.
Układ hamulcowy i kierowniczy
Hamulce w samochodzie to rzecz niebywale najważniejsza i wymagająca stałej sprawności. Hydrauliczny układ hamulcowy składa się z tarcz, klocków, zacisków oraz niezbędnego do prawidłowego działania – płynu. To właśnie ten czynnik po naciśnięciu pedała pcha zacisk, który dociska klockiem na tarczę, przez co pojazd zwalnia.
Układ kierowniczy również jest niesłychanie ważny i zależy od niego bardzo wiele. Przede wszystkim, odpowiada za utrzymanie toru jazdy i płynne pokonywanie zakrętów. Nowoczesne samochody zaopatrzone są już w systemy wspomagania, dzięki którym kierowca nie musi wkładać zbyt dużej energii do sterowania pojazdem.
Ogólnie warto również pomyśleć o porządnych wycieraczkach. Sama niedawno natrafiłam na świetną ofertę gdzie faktycznie wybór jest atrakcyjny