Do 18 stycznia 2013 roku wydawano w Polsce bezterminowe prawa jazdy, których posiadacze nabywali teoretycznie dożywotnie uprawnienia do prowadzenia pojazdów danej kategorii. Zmieniła to nowelizacja ustawy o kierujących pojazdami i wszystkie dokumenty wydane od 19 stycznia 2013 są już z terminem ważności, zazwyczaj 15-letnim. Ta sama nowelizacja wprowadziła też obowiązek wymiany wcześniej wydanych bezterminowych praw jazdy. Do kiedy trzeba będzie to zrobić i czy jest to rzeczywiście zgodne z prawem, które przecież nie powinno działać wstecz?
„Badania lekarskie zaliczone, egzaminy zdane i spokój do końca życia” – oczywiście pod warunkiem, że później nie wywinęło się żadnego numeru, po którym uprawnienia do prowadzenia danej kategorii pojazdów rozpływały się we mgle konsekwencji. Takim stanem rzeczy mogli się cieszyć polscy kierowcy, którzy wyrobili „lejce” do 18 stycznia 2013 roku. Po tej dacie weszła w życie nowelizacja, która zniosła bezterminowe prawa jazdy na rzecz terminowych. Najczęściej wydawanych na 15 lat, a w szczególnych przypadkach, np. związanych ze stanem zdrowia czy dla kierowców zawodowych, na krócej.
Czy „bezterminowi”, którzy zdążyli załapać się na stare regulacje, mogą spać spokojnie, posiadając prawo jazdy z odpowiednim wpisem? Otóż nie. Ta sama nowelizacja ustawy o kierujących pojazdami nałożyła na nich obowiązek wymiany posiadanych dokumentów na nowe, z terminem ważności. Ustalono przy tym dosyć odległe daty – stare blankiety powinny być wymienione pomiędzy 19 stycznia 2028 a 18 stycznia 2033 roku. Po tej ostatniej dacie stracą ważność.
Prawo nie działa wstecz
Zdecydowani przeciwnicy tego rozwiązania podnoszą argument, że obowiązek wymiany bezterminowych praw jazdy jest niezgodny z prawem, ponieważ prawo nie działa wstecz. Raz nadane uprawnienia nie mogą być cofnięte, czego przykładem jest chociażby możliwość prowadzenia motoroweru na dowód osobisty, jeżeli urodziliśmy się przed 19 stycznia 1995 roku. Wbrew pozorom, w przypadku obowiązku wymiany dokumentu, ta święta zasada wciąż obowiązuje.
Nakazem wymiany objęty jest bowiem sam fizyczny dokument. Nie zostają natomiast podważone nabyte wcześniej uprawnienia jego posiadacza. Z tego powodu przy wymianie nie będzie konieczne wykonywanie badań lekarskich, jeżeli posiadaliśmy prawko bezterminowe. Będą wystarczyły aktualne zdjęcie, wypełniony wniosek i kopia aktualnie posiadanego dokumentu. Koszt, jeżeli w latach 2028-33 obowiązujące opłaty nie wzrosną, będzie wynosił 100,50 zł. Nowy dokument będzie wystawiony na kolejnych 15 lat.
(Nie)odległa przyszłość
Jedna duża wątpliwość, której z pewnością będą trzymać się przeciwnicy tych zmian (spodziewamy się procesów sądowych w tej sprawie), dotyczy następnej wymiany, po kolejnych 15 latach. Czy wtedy posiadacze dzisiejszych, bezterminowych praw jazdy, ponownie będą zwolnieni z badań lekarskich? Jeżeli wymienią posiadane dokumenty w ostatnim możliwym terminie, czyli w styczniu 2033 roku, to następna data powinna przypaść na początek 2048 roku. Większość z tych osób będzie wtedy już w dość zaawansowanym wieku (najmłodsze będą miały 53 lata) i może to być dla nich bardzo istotne w kwestii możliwości samodzielnego prowadzenia pojazdów, a więc także życiowej niezależności.
Jest również całkiem możliwe, że do tego czasu problem ten zostanie rozwiązany (albo wręcz przeciwnie) regularnie dziś proponowaną kolejną zmianą przepisów, wprowadzającą obowiązkowe okresowe badania lekarskie dla seniorów za kierownicą. Czas pokaże…
Kraje unijne przeciwko badaniom lekarskim dla kierowców seniorów
To jest śmieszne, że podatnik musi płacić za wymóg zmiany dokumentu.
„Będą wystarczyły aktualne zdjęcie, wypełniony wniosek i kopia aktualnie posiadanego dokumentu. ”
Będzie sprawdził, jak zredagował ;)